Porady dla rolników

Z mocznikiem użytkownicy stykają się, nabywając nawozy, jednak znaleźć go można także w licznych kosmetykach. Fakt ten rodzi naturalne pytanie o to, czy pochodzenie obu substancji jest takie samo? Czy mocznik rozsiewany na polach trafia także na twarze klientek zakładów kosmetycznych? Czym jest mocznik i jakie jest jego zastosowanie? Czy obrót mocznikiem ma przyszłość w Polsce?

Co to jest mocznik?

Próbując znaleźć definicję mocznika, należy tę kwestię rozpatrywać w dwóch kategoriach. Z jednej strony mocznikiem nazywa się produkt końcowy przemian białkowych zachodzących w organizmach zwierząt i ludzi. Mocznik jest także chemicznym związkiem organicznym, wydalanym z moczem i potem, powstający głównie w wątrobie.

Pragniemy w tym miejscu uspokoić panie korzystające z bogatej gamy kosmetyków bazujących właśnie na moczniku. W branży kosmetycznej najczęściej wykorzystywany jest mocznik syntetyczny. Oznacza to, że w kremach i lekach zawierających mocznik nie ma substancji odzyskanych z ludzkiego bądź zwierzęcego moczu.

Mocznik w rolnictwie

Jednym z najważniejszych składników, gwarantujących szybki rozwój roślin oraz poprawne wybarwienie części zielonych jest azot. Jest on także jednym z najbardziej nietrwałych pierwiastków. Niewłaściwie zastosowany ulega utlenieniu lub szybkiemu wypłukaniu z gleby. Aby temu zapobiec rolnicy, działkowcy i plantatorzy wykorzystują mocznik, jako uniwersalny nawóz azotowy. Zarówno jego wydajność, jak i mocznik cena wpływa na rosnącą popularność produktów z tej grupy nawozów.

Białe, rozpuszczalne w wodzie granulki nawozu z mocznikiem zawierają nawet 46% azotu w formie amidowej. Zanim nawóz zostanie przyswojony przez systemy korzeniowe roślin uprawnych, musi zostać przekształcony w postać amonową (za pośrednictwem odpowiednich procesów chemicznych) i kolejno w azotanową, co trwa około 3 tygodni od daty rozsypania nawozu.

Jest jeszcze postać amidowa, która z uwagi na wysoką przyswajalność przez liście stosowana jest w formie oprysków dolistnych. W przeciwieństwie do innych nawozów azotowych, opryski w tej formie nie powodują poparzeń ani innych uszkodzeń liści. Więcej informacji na ten temat zawiera polecany artykuł, opisujący zalety stosowania mocznika jako nawozu.

Szacunki wskazują, że produkty roślinne, pochodzące z upraw nawożonych mocznikiem, w skali całego świata osiągają poziom produkcji stanowiący 40% żywności.

Mocznik w przemyśle chemicznym

Mocznik w przemyśle chemicznym stanowi około 10% rocznego zapotrzebowania na mocznik, jako wyjściowy materiał w procesach produkcyjnych.

Na bazie tego surowca powstają:

• żywice mocznikowo-formaldehydowe;

• melamina;

• kwas amidosulfonowy i jego sole;

• mieszanki przeciwoblodzeniowe;

• preparaty AdBlue oraz Air 1;

• płyny do zmywania naczyń;

• płyny do płukania tkanin.

I wiele innych.

Mocznik w kosmetyce

Mocznik w składzie kosmetyków (INCI – International Nomenclature of Cosmetic Ingredients) zwykle ukrywa się pod nazwą Urea. Jego wzór wygląda następująco: H2NCONH2. Mocznik nie rozpuszcza się w tłuszczach, jest biały, krystaliczny i bezwonny.

Urea stanowi składnik NMF, tzn. naturalnego czynnika nawilżającego. Jest obecna w składzie wyrobów kosmetycznych, pośród których znajdują się liczne lotiony, środki do kondycjonowania włosów, kosmetyki do zmywania twarzy, olejki do kąpieli, preparaty do zmiękczania skóry, a także preparaty do wybielania zębów.

Wyzwania i przyszłość mocznika na rynku

Zakłady produkcyjne zajmujące się wytwarzaniem mocznika położone są w niemalże 50 krajach świata, we wszystkich regionach geograficznych. Przewidywany, stały wzrost zapotrzebowania na ten produkt wiąże się z rozwojem nowych technologi, a także systematycznym powiększaniem się populacji ludzkiej.

Prognozy ekspertów na rok 2024

Pewien niepokój powinien wzbudzić wysoki wolumen importu mocznika zza naszej wschodniej granicy, co jednak jest sygnałem konieczności zwiększenia podaży będącej w stanie zaspokoić rosnący popyt.

To ogromna szansa dla rodzimych podmiotów gospodarczych zajmujących się obrotem tego surowca, tym bardziej że skumulowanie zakupów w stosunkowo krótkim czasie (sezonowy wzrost popytu), może spowodować okresowe trudności z dostępnością, co w efekcie przełoży się na podwyżkę ceny mocznika.