Porady dla rolników

Żywienie bydła mlecznego należy do najważniejszych obszarów w jego hodowli. To właśnie prawidłowy dobór paszy wpływa na jakość oraz ilość wytwarzanego mleka. Podstawową zasadą jest prawidłowe zbilansowanie dawki pokarmowej pod względem potrzeb zwierząt wynikających z przebiegu cyklu produkcyjnego. W żywieniu krów mlecznych stosuje się pasze objętościowe oraz pasze treściwe.

Pasza pełnoporcjowa dla krów mlecznych

Pasza pełnoporcjowa dla krów mlecznych to gotowy preparat, który najczęściej nie wymaga uzupełniania za pomocą dodatków czy premiksów. Tego rodzaju pasze stosuje się w systemie żywienia TMR (total mixed ratio), przede wszystkim w dużych i nowoczesnych gospodarstwach. Pasza pełnoporcjowa dla krów mlecznych składa się z mieszanki pasz objętościowych, pasz treściwych oraz dodatków mineralno-witaminowych.

Gotowa pasza dla krów mlecznych, która ma postać granulatu, jest bezproblemowa w przechowywaniu (bez ryzyka utraty wartości odżywczych czy zaburzenia stabilności składu), wygodna w porcjowaniu i zadawaniu.

Pasza treściwa dla krów mlecznych

Pasze treściwe uzupełniają dawkę pokarmową o niezbędny do wysokiej produkcji mleka poziom składników mineralnych, a także wykazują działanie mlekopędne. Źródłem białka są np. poekstrakcyjne śruty sojowa i rzepakowa, otręby pszenne czy DDGS (a także mocznik). Źródłem energii są kukurydza (również ziarna kiszone) oraz dodatki tłuszczowe. Zarówno w przypadku mieszanek treściwych przygotowywanych we własnym zakresie, jak i w mieszankach gotowych bazą pasz treściwych są śruty zbożowe.

Trzy systemy żywienia bydła

Obecnie stosuje się trzy systemy żywienia bydła.

1. System żywienia tradycyjnego (oddzielne podawanie pasz objętościowych i treściwych; jego zaletą jest możliwość selektywnego zadawanie paszy w odpowiednich ilościach, wadą - możliwość wyjadania przez krowy smaczniejszych pasz i pobierania na raz zbyt dużej ilości łatwostrawnych węglowodanów, co zwiększa ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych).
2. System żywienia TMR (total mixed ratio) - żywienie bydła mlecznego wymieszaną, rozdrobnioną, pełnoporcjową paszą, składającą się z pasz objętościowych, treściwych i dodatków mineralno-witaminowych.
3. System żywienia PMR (partially mixed ratio) - żywienie jedną dawką kompletną dla wszystkich krów produkujących podobną ilość mleka dziennie (zwierzęta produkujące więcej mleka dostają dodatkowo paszę treściwą).

Pasza dla krów mlecznych - dobierz ją do stanu fizjologicznego Twoich zwierząt

Wybór modelu żywienia, a następnie dopasowanie paszy dla krów mlecznych ma kluczowe znaczenie zarówno dla zdrowia i kondycji Twoich zwierząt, jak i ich potencjału produkcyjnego oraz opłacalności Twojego gospodarstwa.

Kluczowy jest dobór paszy, która będzie w w 100% zaspokajała potrzeby żywieniowe zwierząt w różnym wieku i w różnych stanach fizjologicznych.

W cyklu życiowym krowy mlecznej wyróżniamy następujące stadia:

• Okres zasuszania (około 6-8 tygodni przed wycieleniem, przygotowuje krowę do nadchodzącej laktacji). W okresie tym wyróżniamy etap odpoczynku, w którym potrzeby energetyczne zwierzęcia są niskie. Zaleca się wówczas takie pasze jak: siano, sianokiszonka, słoma, kiszonka z kukurydzy. W razie niskiej wartości pasz objętościowych stosowana jest pasza treściwa dla krów mlecznych. Ważne jest prawidłowe zbilansowanie dawki pokarmowej. Po etapie odpoczynku następuje etap przejściowy (zaczyna się na 2-3 tygodnie przed wycieleniem i kończy się w 3-tygodniu laktacji). Teraz krowa potrzebuje stopniowego zwiększania poziomu składników pokarmowych w paszy treściwej, tak aby łagodnie przejść z niskiego poziomu żywienia w okresie zasuszenia do intensywnego żywienia w czasie laktacji.
• Okres okołowycieleniowy (może pojawić się ujemny bilans energetyczny i dla produkcji mleka krowa musi mobilizować tłuszcz organizmu). Należy zadbać o jak najszybsze pobudzenie zwiększonego spożycia suchej masy oraz równowagę witaminową i mineralną.
• Okres obejmujący pierwsze tygodnie po wycieleniu. Nie należy wówczas nadmiernie powiększać ilości podawanej paszy, ale skarmiać pasze o większej koncentracji składników energetycznych i białka.
• Okres obejmujący 2-3 miesiące po wycieleniu. Zaleca się skarmianie pasz treściwych o wysokiej zawartości energii - pasze treściwe powinny zawierać dużą koncentrację składników energetycznych.
• Okres obejmujący środek laktacji ( 4 – 7 miesięcy po wycieleniu). Z uwagi na ryzyko przekarmienia należy stopniowo ograniczać pasze treściwe. Powinna zastąpić je pasza pełnoporcjowa dla krów mlecznych o mniejszej koncentracji energii.

Podsumowanie

Pasza dla krów mlecznych powinna uwzględniać aktualne zapotrzebowania zwierząt i zaspokajać je w jak najwyższym stopniu. Odpowiedzialne żywienie zwierząt wymaga regularnego sprawdzania i analizowania składu poszczególnych komponentów paszowych oraz ich dodatków, które powinny się wzajemnie uzupełniać. Prawidłowe zbilansowanie dawki paszowej, zgodne z zapotrzebowaniem zwierzęcia na składniki pokarmowe (białko, energia oraz składniki mineralne i witaminy) oraz dawanie odpowiedniej ilości paszy w zależności od stanu fizjologicznego zwierzęcia to gwarancja zdrowia zwierząt oraz wysokiej jakości wytwarzanego przez nie mleka.

Za pomoc w przygotowaniu tekstu dziękujemy Panu Kamilowi Sikorze ze sklepu karma.pl, który od blisko 30 lat zaopatruje gospodarstwa w kompleksowe rozwiązania żywieniowe, w tym najwyższej jakości pasze dla krów mlecznych.