Obecnie, by osiągać z produkcji sadowniczej godziwe zyski, nie wystarczy uprawiać jabłoni w dużych ilościach. O wiele ważniejsze jest uzyskanie wysokiej jakości plonów oraz wyrównania produkowanych owoców. Wymagania klientów są znacznie wyższe niż kilka czy kilkanaście lat temu. Jednym ze sposobów pozwalających na uzyskanie plonów wysokiej jakości jest odpowiednie nawożenie, uwzględniające kompleksowo potrzeby nawozowe roślin w każdej fazie rozwoju.
Jakie nawozy są najefektywniejsze?
W tradycyjnym sadownictwie podstawę nawożenia stanowią posypowe nawozy azotowe, fosforowe i potasowe lub wieloskładnikowe. Azot, fosfor i potas odgrywają fundamentalną rolę we wzroście i plonowaniu jabłoni. Azot uczestniczy głównie w budowaniu zielonej masy roślin. Fosfor odpowiada za budowę masy korzeniowej oraz za formowanie pąków kwiatowych. Potas ma fundamentalne znaczenie dla jakości plonów, ponieważ wpływa m.in. na smak owoców i ich jędrność. Podczas sezonu wegetacyjnego konieczne jest zapewnienie około 50-120 kilogramów potasu w przeliczeniu na K2O, 20-80 kilogramów azotu i 50-150 kilogramów fosforu w przeliczeniu na P2O5 na hektar sadu. Innym, mającymi fundamentalne znaczenie dla prawidłowego rozwoju i plonowania jabłoni pierwiastkami są: magnez, składnik chlorofilu, oraz wapń, który wpływa nie tylko na jakość produkowanych owoców, zwłaszcza w czasie przechowywania, ale także na strukturę gleby, zwiększenie aktywności pożytecznych mikroorganizmów glebowych, poprawę rozwoju systemu korzeniowego, a także na zwiększaniu dostępności większości składników mineralnych.
Jednak by nawożenie doglebowe było efektywne, konieczne jest sprawdzanie odczynu gleby, który musi osiągnąć poziom 5,5-7. Kwaśniejszy odczyn gleby będzie zwiększał fitotoksyczne działanie jonów manganu i glinu oraz utrudniał pobieranie fosforu, natomiast odczyn bardziej zasadowy utrudni pobieranie z gleby innych jonów.
Ponadto nawozy aplikowane doglebowo narażone są na wypłukiwanie w głąb gleby lub poza sad wraz ze spływającą wodą, co szczególnie intensywnie zachodzi na glebach słabych, piaszczystych lub w sadach położonych na stokach. Potas jest intensywnie absorbowany w glebach ciężkich, ilastych, co może doprowadzić do jego niedoborów w roślinach mimo pozornie właściwie przeprowadzonego nawożenia doglebowego.
By uniknąć tych niedogodności, warto zastosować dla jabłoni nawozy aplikowane dolistnie. Doskonale uzupełniają one nawożenie doglebowe, zwłaszcza tam, gdzie straty składników mineralnych z gleby są najintensywniejsze.
Jakie nawozy dolistne dostępne są na rynku?
Na rynku można kupić wiele nawozów dolistnych, jednak nie wszystkie zapewniają taką samą efektywność działania. Ich skuteczność najbardziej zależy od formy, w jakiej dostępne są składniki mineralne. Najlepszą przyswajalność mają nawozy, w których składniki mineralne związane są w formie chelatów. Chelaty są łatwo pobierane przez tkanki liści i owoców, a następnie szybko transportowane w ich wnętrzu. Nawozy dolistne mogą zawierać jeden składnik lub ich mieszaninę, co pozwala na dobór optymalnego do potrzeb nawożenia. Na przykład chelaty wapniowe pozwolą na uzyskanie dobrze przechowujących się jabłek, zwłaszcza z takich odmian jak: „Szampion”, „Jonagold”, „Ligol”, „Mutsu”, „Braeburn”, „Fuji”, które mają genetycznie uwarunkowaną niską zawartość wapnia w tkankach. Warto zwrócić także uwagę na nawozy wzbogacone w aminokwasy i inne związki organiczne. Stymulują one wzrost roślin m.in. przez dostarczenie gotowych do wbudowania w tkanki elementów, dzięki czemu roślina lepiej formuje zarówno owoce w bieżącym sezonie, jak i pąki kwiatowe w następnym. Odpowiednio dobrane preparaty przyczyniają się nie tylko do wzrostu wielkości i jakości plonów, ale także do poprawy odporności roślin na stresy środowiskowe, dzięki czemu plonowanie w kolejnych latach będzie bardziej stabilne, a plon porównywalnej jakości. Dlatego zrównoważone nawożenie jabłoni warto oprzeć na nowoczesnych nawozach dolistnych, nie zaniedbując jednak tradycyjnych elementów agrokultury, takich jak utrzymanie gleby w dobrej kondycji lub odpowiednim prowadzeniu drzew.